یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی و رفتاری در علم روانشناسی اختلال اسکیزوئید است که به آن اسکیزوفرنی و یا اسکیزوفرنیا نیز گفته می‌شود.
آمار جهانی در این زمینه نشان می‌دهد که در حدود ۱ درصد از جمعیت مردم جهان مبتلا به این نوع اختلال هستند که می‌توان مشکلات فردی و اجتماعی زیادی را به وجود بیاورد و کانون خانواده را دچار تزلزل کند اما نکته مهم این است که با روش‌های درمانی‌ای که در رابطه با بیماری اسکیزوفرنی وجود دارد می‌توان تا حد زیادی آن را کنترل و درمان کرد.
بیماری اسکیزوئید به طور معمول در سن جوانی شروع می‌شود و در هر فرد مبتلا به آن دارای علام گوناگونی می‌باشد و با تأثیر بر روی ساختار و عملکرد مغز با نشانه‌هایی همچون تفکر‌های غیر منطقی و توهمی، اختلالات شخصیتی، تحریک زدایی شدید، و ایجاد تغییرات در فعالیت بخش‌های گوناگون مغز همراه است.
اختلال اسکیزوفرنیا یک اختلال شخصیتی و رفتاری است که دارای علائم مشهود و گا‌هاً خاموش است و می‌توان علائم روانی مانند اضطراب و افسردگی را نیز در فرد به وجود بیاورد و یا تشدید کند.
تشخیص و درمان این بیماری یکی از چالش‌های علم روانشناسی و مشاوره است و گا‌هاً در این زمینه از روانپزشک مجرب نیز کمک گرفته می‌شود. اما به طور کلی تشخیص به موقع آن و اقدام برای درمان می‌تواند تا حد زیادی موفقیت‌آمیز باشد.
در ادامه این مطلب در وب سایت باتو 24 به بررسی جامع اختلال اسکیزوئید خواهیم پرداخت، پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
اختلال اسکیزوئید چیست؟
اختلال اسکیزوفرنی و یا همان اسکیزوئید از مهم‌ترین و جدی‌ترین بیماری‌های حال حاضر روانشناسی و روانپزشکی است که دارای علائم شدید بر روی مغز می‌باشد و احساسات و رفتار فرد را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم شروع این بیماری اغلب از دوران بلوغ و یا جوانی است و با گذشت زمان به شدت آن افزوده می‌شود.
براساس علائم فرد دچار شنیدن صدا‌های داخلی، دیدن تصاویر غیر واقعی و ذهنی، شناخت اشتباه از مسائل و محیط، واکنش‌های ناگهانی و انگیزه‌های غیرقابل قبول و نامفهوم می‌گردد.
اختلال اسکیزوئید یک اختلال بسیار پیچیده است که بر اساس عوامل متعددی نظیر مواد مخدر، ژنتیک، فشار‌های روانی و محیطی، بیماری‌های مغزی مانند عفونت‌های ویروسی و تغذیه نامناسب به وجود می‌آید.
تشخیص این عارضه راحت نیست و شخص به تنهایی نمی‌تواند مطمئن شود که دارای اختلال اسکیزوفرنی است و تنها باید از یک تیم متخصص در این زمینه کمک بگیرد تا بتواند با استفاده از راهکار‌های ارائه شده به او، اقدام به درمان این بیماری کند.
علائم اختلال اسکیزوئید
به طور کلی اختلال اسکیزوفرنیا دارای دو دسته علائم مثبت و علائم منفی است که در ادامه به بررسی هریک از علائم مربوطه خواهیم پرداخت.
دسته اول علائم مثبت هستند که از روی رفتار طبیعی و ذاتی فرد بروز پیدا می‌کنند و به نوعی به رفتار فرد اضافه می‌شوند. چند نمونه علائم مثبت به شرح زیر هستند.
- وهم و یا همان توهم فردی که سبب اعتقاد فرد به اتفاقات و رویداد‌های غیرواقعی و ذهنی می‌گردد و از شایع‌ترین علائم اختلال اسکیزوفرنی است.
- هالوس به معنای شنیدن صدا‌های داخلی‌ای می‌باشد که در خارج وجود ندارد و در واقع دارای منشأ واقعی نیستند.
- تفکر بدون سانسور و سخن گفتن در رابطه با موضوعات بدون چارچوب‌بندی و فیلتر به طوری که مخالف هنجار‌های اجتماعی می‌باشد.
- رفتار‌های عجیب و غریب مانند صحبت کردن با افراد خیالی و یا بازی با‌اشیای غیر متعارف.
- تفکر پرخاشگرانه که در برگیرنده رفتار‌های خشونت‌آمیز و تهدید‌کننده است.
دسته دوم متعلق به علائم منفی اختلال اسکیزوئید است که مطالب زیر را در برمیگیرد و فرد به طور کلی به این علائم دچار می‌شود.
- علاقه نداشتن به رعایت بهداشت شخصی
- عدم علاقه به خوردن غذا و نوشیدن
- کاهش توان سخنگری و گفتگو با افراد
- کاسته شدن از توانایی مقابله با مشکلات روزمره و کاهش علاقه به فعالیت‌ها
- احساس بی‌علاقگی به فعالیت‌های گذشته
- داشتن مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
راهکار های درمان اختلال اسکیزوئید
درمان این بیماری بستگی به عوامل مختلفی مانند سن، جنسیت، سابقه پزشکی، نوع دارو‌های مصرفی، نوع علائم، شدت بیماری و غیره دارد اما به طور کلی سه روش اصلی برای درمان این عارضه وجود دارد که در ادامه به بررسی هریک خواهیم پرداخت.
دارو درمانی
یکی از روش‌های رایج برای کنترل و درمان اختلال اسکیزوفرنیا استفاده از دارو‌هایی است که توسط فرد متخصص تجویز می‌شوند و حتماً باید در دوز‌ها و مقادیر معین شده استفاده شوند. در غیر این صورت می‌توانند دارای عوارض جانبی باشند.
برای درمان علائمی مانند اضطراب، افسردگی و یا هالوس به طور معمول دارو‌های مشخصی تحت عنوان دارو‌های ضد پس انداز تجویز می‌شوند که مقدار و نوع آن‌ها برای هر فرد مبتلا متفاوت می‌باشد. همچنین دارو‌های ضد عصبی نیز برای درمان برخی بیماری‌های عصبی ناشی از اسکیزوئید نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که حتماً باید توسط پزشک مربوطه توصیه شوند.
روان درمانی
همانطور که پیشتر اشاره شد بیماری اسکیزوفرنی توانایی برقراری اجتماعی فرد را کاهش می‌دهد و فرد در بیانات خود دچار مشکل می‌شود از این رو روان درمانی یکی از راهکار‌های مؤثر در درمان بعد روانی این عارضه است. با استفاده از این راهکار‌ها فرد علاوه بر افزایش توانایی اجتماعی خود در اتخاذ تصمیمات فردی و حل مسأله نیز بهبود می‌ابد. روان درمانی شناختی رفتاری و روان درمانی گروهی از روش‌های مؤثر در این زمینه می‌باشند.
پشتیبانی اجتماعی
با افزایش روابط اجتماعی و محکم کردن پیوند‌های خانوادگی فرد مبتلا یک قدم به بهبود نزدیک‌تر خواهد شد و از این رو حمایت‌های اجتماع از فرد می‌تواند راهکار بسیار مؤثری باشد و متخصصان به ایجاد روابط‌های دوستانه در این زمینه کمک می‌کند تا سبب کنترل و بهبود سریع اسکیزوئید شوند.
سخن پایانی
اسکیزوئید و یا همان اسکیزوفرنی از بیماری‌های روانی جدی‌ای است که در سال‌های اخیر تحقیقات بسیاری را به خود اختصاص داده و همچنان پژوهش‌های زیادی در رابطه به علل به وجود آمدن آن و روش‌های جلوگیری و درمان این عارضه صورت می‌گیرد و با وجود اختصاص یافتن ۱ درصد از مردم جهان به آن و پیش‌بینی‌های افزایش اسکیزوفرنی در آینده به یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی تبدیل شده است.
هرچند که بهبود کامل برای برخی افراد با شدت مبتلا شدن زیاد سخت است اما اگر پشتوانه‌های اجتماعی و همراهی خانوادگی به کمک فرد مبتلا بشتابند می‌توان با روش‌های ساده‌تر و مؤثر‌تری به درمان آن پرداخت.
تشخیص این بیماری تنها توسط متخصص امکان‌پذیر است و فرد باید در اولین فرصت اقدام به حل و فصل و درمان این بیماری کند تا از افزایش و شدت یافتن آن جلوگیری نماید.