روانشناسی زرد یکی از مفاهیمی است که این روزها زیاد در مورد آن میشنویم. به طور کلی، صحبت در مورد روان انسانها میتواند بسیار جالب و حتی شگفتانگیز باشد. زیرا انسانها را با بخشی از وجودشان آشنا میسازد که به صورت فیزیکی به آن دسترسی ندارند. اما باید در مورد علم روانشناسی بسیار محتاط باشیم. تمامی کسانی که زیبا سخن میگویند الزاما روانشناسان خوبی نیستند. همچنین، سخنهای انگیزشی و هیجانی میتواند انسان را تحریک کند، اما این امر بدین معنا نیست که آنها میتوانند راهگشای زندگی باشند. با توجه به این موضوع که روانشناسی زرد میتواند آسیبهای زیادی را به کیفیت زندگی انسان ها وارد کند، در ادامه تلاش میکنیم شما را با این موضوع آشنا سازیم.
شروع روانشناسی زرد
ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید این نوع روانشناسی از چه زمانی میان عوام رواج پیدا کرد. بهتر است بدانید تاریخچه شروع این روانشناسی به قرن 17 میلادی باز میگردد. افرادی مانند دکارت، جان لاک، فروید با ارائه نظریههای مختلف باعث شدند توجه عموم به سمت این روانشناسی جلب شود. به طور مثال، زمانیکه کتاب تفسیر خواب فروید چاپ گردید هیجانی در میان عموم پیدا شد.

تمامی نظریههایی که در این کتاب مطرح شده بودند هیچکدام پایه و اساس علمی نداشتند و بر حدس و گمان قرار گرفته بودند. اگر بخواهیم به کتابی که این روزها در حوزه این نوع روانشناسی تقریبا تمامی افراد با آن آشنایی دارند اشاره کنیم میتوانیم از کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی نام ببریم.
رویکرد این نوع روانشناسی چیست؟
بهتر است بدانید در روانشناسی زرد افراد ( که گاهی خود را به عنوان روانشناس و یا مشاور معرفی میکنند) رویکردهای رویایی و حتی دستنیافتنی را ارائه میدهند. به طور مثال، تصور کنید شما همکارانی دارید که برای شما خوشایند نیستند. در این شرایط گفته میشو بلافاصله محل کار خود را ترک کنید. اما شما از نظر اقتصادی در شرایطی هستید که نمیتوانید به سادگی کار خود را ترک کنید و همین امر میتواند برای شما مشکلساز شود. شاید اگر به یک مشاور متخصص مراجعه کنید متوجه شوید اشتباهاتی که در رفتار شماست باعث میشود همکارانتان چنین رفتاری داشته باشند. در نتیجه این رویکردها همیشه مثبت نیستند!
یک مثال ساده
تقریبا میتوان گفت همگی ما کتاب راز را خوانیدهایم و یا با آن آشنایی داریم. اما شاید برای شما جالب باشد که بدانید این کتاب بر اساس روانشناسی زرد نوشته شده است. در این کتاب به افراد گفته میشود برای اینکه به خواستههای خود برسند باید بر آن تمرکز داشته باشند. به طور مثال، اگر شما میخواهید با یک پسر ثروتمند ازدواج کنید، بایذ تمامی تمرکز خود را بر آن بگذارید. نقادان این رویکرد به این موضوع اشاره میکنند شاید شما با این روش بتوانید به خواسته خود برسید؛ اما اینکه آن پسر چه شخصیتی داشته باشد دست شما نیست! ممکن است در پایان با پسری که ثروتمند است ازدواج کنید اما آن پسر به اختلال شخصیت مبتلا باشد! آیا این رویکرد به نفع شماست؟!
عدم وجود افراد موفق با رویکردهای ارائهشده
اگر به تاریخچه کاری کسانی که در حوزه روانشناسی زرد هستند و راهکارهای متفاوتی را ارائه میدهند دقت کرده باشید متوجه میشوید آنها هرگز مراجعان زیادی ندارند که با رویکردهای آنها به موفقیت رسیده باشند. به طور مثال، شما چند نفر را میشناسید که با استفاده از رویکرد ارائه شده در کتاب راز به موفقیت رسیده است؟! بیشک، اگر به آن فکر کنید نمیتوانید افراد زیادی را به یاد بیاورید. با توجه به این موضوع باید بدانید این روشها عملا بیاستفاده هستند و تنها میتوانند هیجان اولیه را در وجود انسان بیدار سازند. اما زمانیکه کار به عمل میرسد متوجه میشوید آنها هیچگونه سودی برای زندگی نخواهند داشت.
عدم پشتیبانی علمی
مسئله دیگری که در حوزه روانشناسی زرد باید به آن توجه داشته باشید عدم پشتیبانی علمی از رویکردهایی است که در این حوزه ارائه میشوند. این رویکردها تنها در تئوری باقی میمانند و نمیتوان آنها را به صورت عملی و اثباتشده به کار برد. به طور مثال، یکی دیگر از مواردی که در این نوع روانشناسی ارائه میشود این است که: «برای خودت زندگی کن!». اما اگر به زندگی واقعی توجه داشته باشید یک مادر برای اینکه زندگی کودکانش را به نتیجه برساند باید فداکاریهای زیادی انجام دهد.

این مادر هرگز نمیتواند وجود کودکانش را نادیده بگیرید و با توجه به این موضوع که تمایل به غذا پختن ندارد فرزندانش را گرسنه بگذارد. همانطور که متوجه شدهاید این رویکردها در زندگی واقعی عملی و کارساز نیستند.
انواع روانشناسی
اکنون ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید این نوع روانشناسی اغلب به چه صورتی ارائه میشوند. بهتر است بدانید روانشناسی زرد به صورتهای مختلف به افراد معرفی میشود و کسانی که با این موارد آشنایی داشته باشند هرگز درگیر این موضوعات نمیشوند. دوباره به این موضوع اشاره میکنیم مطالبی که در این روانشناسی مطرح میشوند بسیار هیجانانگیز هستند و گاهی ممکن است کیفیت زندگی انسان را تحت تاثیر قرار دهند.
بلاگهای مختلف
یکی از مواردی که باعث میشود روانشناسی زرد به زندگی انسانها نفوذ پیدا کند بلاگهای مختلف است. بلاگهای زیادی در دنیای اینترنت وجود دارند که هرگز تخصصی نیستند و تنها از علاقه افراد به موضوعات روانشناسی استفاده میکنند. باید بدانید خواندن مطالب بلاگهایی که زیر نظر یک متخصص حرفهای و یا تحصیلکرده دنیای روانشناسی تولید نمیشوند هرگز قابلاعتماد نیستند. به همین دلیل، شما باید به این موارد توجه داشته باشید به هر نوشته و یا مطلبی که در دنیای اینترنت برخورد میکنید اعتماد نکنید. در غیر اینصورت، ممکن است خود را با کوهی از اطلاعات غلط غرق سازید.
کتابهای خودآموز
یکی دیگر از روشهایی که شما را با روانشناسی زرد آشنا میکند کتابهای خودآموز هستند. کتابهای نظیر مردان مریخی و زنان ونوسی، راز، یک نگاه، ایده اثربخش، پشتپرده ریاکاری، جرئت بسیار، سگال ناروال یا نارایج بیندیش، قدمزدن روی ماه با اینشتین، غریزه قدرت اراده و کجرفتاری (این کتابها در سایت Goodreads به عنوان کتابهایی در این حوزه در نظر گرفته شدند) میتوانند شما را با رویکردهای غیر واقعی آشنا سازند. به طور مثال، در کتاب یک نگاه به این موضوع اشاره میشود تصمیم مناسب تصمیمی است که با در نظر گرفتن تمامی جوانب انجام نشود و فرد در چند دقیقه و با درنظر گرفتن موارد اصلی تصمیمگیری را انجام دهد!!! آیا تصور میکنید این روش درست است؟!!
برنامههای گفتوگو محور
از جمله مواردی که در حوزه روانشناسی زرد مطرح میشوند برنامههای گفتوگو محور هستند. یکی از مشهورترین برنامههایی که در این رابطه وجود دارد برنامه اوپراست. با اینکه این برنامه توانسته است به میلیونها نفر در سراسر دنیا کمک کند زندگی خود را تغییر دهند و بسیار الهامبخش بوده است، اما باید بدانید این برنامه لزوما برنامهای کارساز نیست.

بهتر است کسانی که میخواهند این برنامه را دنبال کنند آن را یک شو تلویزیونی بدانند نه یک برنامه روانشناسی که قرار است راهکارهایش زندگی انسان را دگرگون سازد.
معایب این روانشناسی چیست؟
بهتر است بدانید افرادی که خود را پایبند روانشناسی زرد میکنند دچار مشکلات زیادی در زندگی میشوند. این مشکلات به صورت زیر هستند:
- رویکردهایی که در این نوع روانشناسی مطرح میشوند گمراهکننده هستند و افراد را از زندگی واقعی دور میکنند.
- رویکردهایی که در این نوع روانشناسی در اختیار عموم قرار میگیرند تضادبرانگیز هستند و گاهی ممکن است فرد در تضاد جامعه و فرهنگ نتواند زندگی خود را به خوبی مدیریت کند.
- افرادی که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند معمولا به سود خود فکر میکنند و اگر همین امر باعث میشود بیشتر به دنبال ایجاد حس هیجان در افراد باشند.
- این رویکردها به صورت دارونما هستند و افراد فکر میکنند حالشان خوب شده است. اما پس از مدتی متوجه میشوند این موارد تنها در فکر آنها بوده است و هنوز مشکلات آنها به طور کامل حل نشده است (گاهی مشکلات آنها بیشتر نیز شده است).
- این رویکردها هیچ کدامشان منبع علمی و موثق ندارند و همگی بر پایه حدس و گمان شکل گرفتهاند. به همین دلیل، در عمل نمیتوان به آنها تکیه کرد.
یکی از مهمترین آثار روانشناسی زرد این است که افراد از درمان واقعی دور میشوند و این مسئله میتواند برای روح و روان آنها آسیبرسان باشد.
راهکارهای مناسب برای مقابله با این روانشناسی
بهتر است بدانید برای اینکه بتوانید زندگی خود را در مقابل هجوم افکار روانشناسی زرد مصون کنید، باید از راهکارهای مناسب استفاده نمایید. این راهکارها به شرح زیر هستند:
- مراجعه به یک فرد متخصص: بهتر است افرادی که در زندگی خود دچار مشکلاتی هستند و به دنبال راهکار مناسب هستند به افراد متخصص در حوزه روانشناسی مراجعه کنند.
- عدم اعمال یک رویکرد کلی برای تمامی افراد: اگر متوجه شدید شخصی از یک رویکرد استفاده کرده است و به نتیجه رسیده است و اکنون میخواهد آن رویکرد را به شما و دیگران تعمیم دهد باید آگاه باشید که تمامی افراد نمیتوانند با یه رویکرد به نتیجه برسند.
سخن پایانی
تا به اینجا تلاش کردیم اطلاعات کاملی را در مورد روانشناسی زرد با شما به اشتراک بگذاریم. به طور کلی، روانشناسی زرد به راهکارها و رویکردهای گمراهکننده و متضادی گفته میشود که بر اساس تئوری هستند و نمیتوان آنها را به صورت عملی به کار برد. این روشها رویایی و دستنیافتنی هستند و میتوانند افراد را از پروسه درمان دور کنند. مراجعه به مشاور و روانشناس مختصص بهترین روش برای مبارزه با اثرات این نوع روانشناسی بر زندگی است. اگر میخواهید برای مشاوره روانشناسی اقدام کنید، میتوانید با مرکز باتو24 در تماس باشید.